
Hoe ziet de boer zijn toekomst?
SEM 2023: vooruitblik vanaf het boerenerf
Uit veranderingen komen nieuwe kansen en uitdagingen voort, maar ze brengen tegelijkertijd zorgen en onzekerheden met zich mee. Hoe beïnvloedt dit de mindset van agrarische ondernemers? Veel hangt af van hun gemoedstoestand: zijn ze optimistisch en vol vertrouwen, of zien ze vooral beren op de weg? Uit de Sterke Erven Monitor (SEM) blijkt dat boeren overwegend plezier ervaren in hun werk, wat zorgt voor voldoening, energie en optimisme. Ondernemers die optimistisch zijn ingesteld, zien zowel kansen als verborgen mogelijkheden in uitdagingen.
Terwijl de agrarische sector in beweging is, maken boeren hun eigen overwegingen: emigreren, uitbreiden met niet-agrarische activiteiten, of wellicht toch gebruikmaken van opkoopregelingen? Deze vragen legden we voor aan Nederlandse boeren in de Sterke Erven Monitor van december 2023. In totaal namen 1.362 boeren deel aan de SEM, waarvan de helft actief is in de melkveehouderij en 34% zich bezighoudt met akkerbouw.
Onderzoeksresultaten ontvangen? Download de SEM whitepaper
Het boerenbedrijf over 10 jaar
Boeren hebben een sterk geloof in het eigen bedrijf. Uit de SEM blijkt dat 34% van de boeren in de komende 10 jaar weinig tot geen verandering verwacht in zijn of haar bedrijfsvoering. Deze visie is iets sterker aanwezig bij oudere boeren in vergelijking met hun jongere collega's. Desondanks verwacht meer dan de helft, namelijk 54%, van de boeren dat hun bedrijf over een decennium nog bestaat, en wel op hetzelfde adres.
Verhuizen om te blijven boeren?
“Ik vertrek” zal je niet snel horen van een boer. Een overweldigende meerderheid (89%) heeft totaal geen interesse om hun bedrijf binnen Nederland te verplaatsen. Slechts 4% van de SEM-respondenten ziet hier wel potentieel in. Dit geldt voor alle boeren, jong en oud, in elke sector. Emigreren en elders in de wereld doorgaan met agrarisch ondernemen is maar voor een klein aantal boeren (14%) een serieuze optie. Van deze groep zijn jonge boeren (24%) vaker geïnteresseerd in deze mogelijkheid dan oudere boeren (13%).
Is blijven boeren op eigen grond wel realistisch? En op welke manier is dat nog mogelijk? 34% van de boeren gelooft dat aanvullende inkomsten uit niet-agrarische activiteiten nodig zijn.
Recreatie en educatie op het boerenerf
Het eigen boerenerf is een bron van inkomsten, die ook buiten de traditionele agrarische activiteiten interessante mogelijkheden biedt. Kamperen bij de boer, kookcursussen met lokale producten en de productie van zonne- en windenergie zijn enkele van deze uitbreidingsmogelijkheden. De SEM laat zien dat 18% van de boeren potentieel ziet in bedrijfsverbreding met niet-agrarische activiteiten. Interessant is dat jonge boeren, onder de 35 jaar, hier iets vaker kansen in zien, namelijk 24%.
Van de boeren die mogelijkheden verkennen voor bedrijfsverbreding met niet-agrarische activiteiten, zien boeren het vaakst kansen in zonne-energie (37%) en windenergie (21%). Opvallend is dat kinderopvang (6%) de minst aantrekkelijke kans biedt. Binnen deze tendens blijkt dat jongere boeren (30%) meer potentieel zien in windenergie dan hun oudere collega's (20%).
Bedrijfsverbreding op agrarisch vlak
Uit de SEM blijkt dat 17% van de boeren mogelijkheden ziet voor bedrijfsverbreding met andere agrarische activiteiten. Een kwart van de jongere generatie ziet hierin potentieel, terwijl dit percentage bij oudere boeren op 17% blijft.
Ongeveer de helft van de boeren (51%) die hierin kansen zien, geeft de voorkeur aan natuur- en landschapsbeheer. Ook een boerderijwinkel waarin eigen producten vanuit huis worden verkocht, wordt door veel boeren (40%) als een kans gezien. Jonge boeren zien vaker kansen in natuur- en landschapsbeheer (70%) en de uitbreiding met andere agrarische deelsectoren (70%) in vergelijking met oudere boeren, waarbij respectievelijk 49% en 21% mogelijkheden zien.
Bekijk onze explainer video
Hierin nemen we de onderzoeksresultaten met je door
En waar sta jij… in de toekomst van de boer?
De agrarische sector is in transitie en staat voor aanzienlijke uitdagingen, maar kent ook kansen. Wil je boeren hierin bijstaan, dan zul je de complexe realiteit van boeren moeten begrijpen. Daarom nodigen wij je uit voor een Sessie Ken De Boer, waarin we specifiek inzoomen op jouw agrarische doelgroep, de markt en relevante resultaten uit de Sterke Erven Monitor. Wij duiken in de klantreis van jouw ideale klant en daarbij ontvang je waardevolle data en analyses waarop je jouw marketing communicatie strategieën kan verfijnen.